Szanowny Panie Ministrze,

Do podmiotów prowadzących podyplomowe kształcenie specjalizacyjne w zakresie medycyny rodzinnej przesłane zostały pisma dotyczące finansowania dodatków dla kierowników specjalizacji. Jednostki otrzymały je z Urzędów Wojewódzkich w drugiej połowie marca br.

Poinformowano w nich o wysokości dodatków dla kierowników specjalizacji (500 lub 1000 zł miesięcznie brutto). Opisano zagadnienia związane z zasadami rozliczania tych dodatków. Zasady te obejmują m.in.:

• pomniejszania dodatków na czas, w którym nadzorowany lekarz był nieobecnywliczając soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy występujące pomiędzy nieobecnością lekarza,

• pomniejszania dodatków na czas, w którym kierownik specjalizacji przez ponad 30 dni nie sprawuje opieki nad lekarzem- wliczając w to dni nieobecności nadzorowanego lekarza (z wyjątkiem przysługującego urlopu wypoczynkowego),

• pomniejszania wynagrodzenia w zależności od liczby lekarzy, tj. jeżeli kierownik nadzoruje 2 lekarzy to obniżenie jest wyliczane osobno na każdego, a jeżeli nadzoruje 3 lub 4 lekarzy to do ewentualnych odliczeń bierze się pod uwagę 2 z tych lekarzy,

• pomniejszenia wynagrodzenia w zależności od etatu kierownika, tj. jeżeli kierownik specjalizacji jest zatrudniony na ½ etatu to dodatek do wynagrodzenia należy zmniejszyć o połowę- i w zależności od realizowanego szkolenia specjalizacyjnego lekarza, tzn. jeżeli lekarz odbywa szkolenie w wymiarze ½ etatu to dodatek dla kierownika również zostaje zmniejszony o połowę,

• sytuacji, gdy kierownik przestaje pełnić funkcję kierownika specjalizacji w trakcie danego miesiąca- odpowiednio za każdy dzień jest naliczana 1/30 dodatku do wynagrodzenia.

Zaprezentowane w pismach podejście do rozliczania należnych kierownikom dodatków jest: mało zrozumiałe, nadmiernie skomplikowane, czasochłonne, przesadnie zbiurokratyzowane i nie uwzgledniające możliwości podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.

Uzasadniając taką ocenę chciałbym zwrócić uwagę na kilka faktów związanych z działającymi w POZ ośrodkami kształcenia:

1. Działające w POZ niewielkie podmioty nie dysponują komórkami administracyjnymi i księgowymi oraz dodatkowym personelem, który mógłby podjąć się prowadzenia zaproponowanych, szczegółowych rozliczeń. Występująca w nich sytuacja jest odmienna niż w dużych szpitalach prowadzących inne specjalizacje.

2. Prowadzenie szczegółowych rozliczeń nie ma nic wspólnego z realizacją zadań podmiotów zapewniających podstawową opiekę zdrowotną oraz prowadzących kształcenie podyplomowe w zakresie medycyny rodzinnej. Ich rola nie powinna polegać na realizowania biurokratycznych i nikomu niepotrzebnych działań.

3. Do tej pory nie odbywały się pilotaże sprawdzające wykonalność i koszty omawianego przedsięwzięcia. Nie sprawdzono możliwości przyjmowania i analizowania otrzymanych rozliczeń. W Urzędach Wojewódzkich może zaistnieć konieczność zatrudnienia dodatkowych urzędników. Będą oni wykonywali skomplikowaną, zbędną, dodatkową pracę.

4. Wdrożenie obciążającego obowiązku może przyczynić się do sytuacji, w której zapewnienie poprawności rozliczenia dodatku zmniejszy czas przeznaczany na pomoc rezydentowi w kształceniu lub co gorsza ograniczy dostępność do świadczeń zdrowotnych dla pacjentów. Zagrożenie takie występuje zwłaszcza w niewielkich przychodniach (które dominują w POZ).

5. Dla ośrodków kształcenia i kierowników specjalizacji realizacja działań związanych z kształceniem oraz świadczeniem usług medycznych (które jest warunkiem bycia kierownikiem specjalizacji) musi pozostać ważniejsze niż realizowanie nieuzasadnionych działań administracyjnych.

6. Nie jest podany cel wprowadzenia skomplikowanych sposobów rozliczeń środków w wysokości 500 zł brutto za nadzorowanego lekarza. Narzucana szczegółowość kalkulacji doprowadzi do stanu, w którym większość środków pokryją koszty administracyjne samego procesu rozliczania i nie będą stanowiły one wynagrodzenia dla kierowników specjalizacji. W innym wariancie pokrycie omawianych kosztów może następować z kwot otrzymywanych na opiekę medyczną. Sprawi to, że środki te zostaną zmarnowane.

7. Oprócz środków finansowych, kolejnym zasobem zużywanym przez skomplikowany system wyliczeń będzie czas kierownika podmiotu. Najczęściej jest nim osoba wykonująca zawód medyczny- pracująca jako lekarz lub pielęgniarka. Prowadzenie rozliczenia stanie się dla nich dodatkowym zajęciem. Zostaną oni zmuszeni do marnowania czasu na zapoznawanie się ze skomplikowanymi zasadami rozliczeń.

8. Podział dodatków zależny od zatrudnienia kierownika specjalizacji (pełny lub część etatu) zupełnie nie przystaje do zatrudniania lekarzy w POZ. Kierownikami specjalizacji są np. właściciele podmiotów i lekarze zatrudnieni na podstawie umów zleceń. Określenie ich zatrudnienia w przeliczaniu na etat będzie niezasadne i wzbudzi kontrowersje.

9. Skomplikowany system kalkulowania dodatków wprowadza ryzyko pomyłek. Konieczne może być wprowadzenie kontroli administracyjnych. Pomyłki- mimo, że niezamierzone- mogą powodować skutki finansowe dla ośrodków kształcenia i kierowników specjalizacji. Kalkulowanie dodatków (wdrażane w formie zaproponowanej w pismach z Urzędów Wojewódzkich) może stać się istotnym czynnikiem hamującym poprawę nauczania medycyny rodzinnej w Polsce, zniechęcającym kierowników specjalizacji i ograniczający ich aktywność. Stanie się też przyczyną powstawania frustracji.

Zaproponowane rozwiązanie jest przykładem nadmiernych regulacji i złych działań podejmowanych przez administracje. Nie ma nic wspólnego z pomocą dla kierowników specjalizacji w realizacji ich odpowiedzialnych i ważnych zadań. Doprowadzi do nieufności do polityków zdrowotnych i administracji publicznej, która nie uwzględnia warunków działania w POZ.

Wprowadzenie systemu rozliczania dodatków spotka się z dużym niezadowoleniem podmiotów POZ będących także ośrodkami kształcenia. Wobec zakresu nowych obowiązków i wysokości proponowanych środków słusznie jest to odebrane jako nieracjonalne rozwiązanie. Stoi ono także w sprzeczności z założeniami Ministerstwa Zdrowia zakładającymi wysokiej jakości, sprawne, intensywne kształcenie kadr medycznych mające na celu uzupełnienie braków lekarzy na wszystkich szczeblach opieki zdrowotnej.

Z powyższych powodów uprzejmie proszę Pana Ministra o podjęcie działań upraszczających system przekazywania dodatków dla kierowników specjalizacji. Najbardziej właściwą formą byłby dodatek miesięczny, nie wymagający skomplikowanych rozliczeń. Postuluję także o jego wprowadzenie na cały czas realizacji zaplanowanego programem nauczania podyplomowego.

Z poważaniem,

Dr hab. med. Tomasz Tomasik,

prof. UJ Prezes KLRwP 

Treść pisma Prezesa KLRwP do MZ w pliku pdf